Moet je in interviews open of gesloten vragen stellen? En wat is het verschil precies?
In het dagelijks leven bestoken we elkaar vaak onbewust met gesloten vragen, zoals ‘lekker weekend gehad?’, ‘goed geslapen?’, of ‘wil je vandaag afspreken of liever volgende week?’
Op dit soort vragen is een beperkt aantal antwoorden mogelijk. Je gesprekspartners kunnen ja of nee zeggen. Of je dwingt ze te kiezen tussen een aantal opties.
Het voordeel van open vragen
Als je nieuwsgierig bent naar wat er in de ander omgaat, is het slimmer om open vragen te stellen. Vraag bijvoorbeeld: ‘wat heb je dit weekend gedaan?’, ‘hoe heb je geslapen?’, of ‘wanneer zullen we afspreken?’ Hierop zijn oneindig veel antwoorden mogelijk.
Toch is het verschil tussen open en gesloten vragen soms klein. Als je iemand gericht aan de tand wil voelen, bijvoorbeeld in een interview, is het slim om ze te combineren tot een tussenweg.
Maar dan moet je eerst goed begrijpen wat het verschil is.
Wat is een open vraag precies?
Een open vraag is een vraag waarbij je de ander uitnodigt om zo veel mogelijk informatie te geven, en volledig naar eigen inzicht. Je stelt je gesprekspartner dus niet voor een keuze, maar laat hem of haar vrij om zelf te vertellen.
Een open vraag begint vaak met woorden zoals hoe, waarom, wie, wat en waar. (Oftewel: de 5 w’s en h). Hieronder lees je een paar voorbeelden.
- Hoe voel je je nu?
- Wat heb je gedaan vandaag?
- Wat denk jij dat het geheim is van het succes van chocoladepasta?
Voor- en nadelen
Het voordeel van open vragen is dat je veel meer te weten komt over wat er in iemand omgaat. Je beperkt de ander niet in zijn of haar antwoord. Daardoor kom je soms verrassende dingen te weten. Vooral in interviews is dat handig.
Als je een geïnterviewde vraagt: ‘wat heb je gedaan vandaag?’, kan diegene zomaar uit het niets beginnen over zijn hobby: oude skateboards repareren. Daar was je minder snel achtergekomen met een gesloten vraag.
Het nadeel is dat je je gesprekspartners met een open vraag zoveel ruimte geeft dat ze alle kanten op kunnen. Stel je vraagt een geïnterviewde: ‘wat vond je van de inhoud van de troonrede dit jaar?’
Dan kan diegene zeggen: ‘het was een bijzondere troonrede, de koning verwoordde zijn plannen mooi. Ik vond sommige voorstellen heel bijzonder.’
Je weet dan nog steeds niet of je gesprekspartner de inhoud van de troonrede goed vond, of juist niet. Kortom: met een open vraag geef je de ander de gelegenheid om het antwoord heen te draaien. Veel interviewers (Andries Knevel bijvoorbeeld) gebruiken daarom ook graag gesloten vragen.
Wat is een gesloten vraag?
Bij een gesloten vraag, stel je de ander voor een keuze. Je gesprekspartners kunnen ja of nee zeggen. Of je dwingt ze te kiezen tussen een aantal opties. Dit zijn een paar voorbeelden:
- Voel je je goed?
- Heeft u een hekel aan Mark Rutte?
- Gaat u de trainer ontslaan, of wacht u daar nog even mee?
Voor- en nadelen
Het nadeel van gesloten vragen is dat je veel voor iemand invult, en je gesprekspartner weinig ruimte geeft. Daardoor voelt diegene zich waarschijnlijk minder vrij om bepaalde dingen te zeggen.
Als iemand je bijvoorbeeld vraagt ‘het was leuk vandaag, toch?’, is het moeilijker om te zeggen dat je het niet naar je zin hebt gehad.
Het voordeel is dat je de ander met een gesloten vraag meer kan dwingen om een uitspraak te doen over iets waar je nieuwsgierig naar bent. Als je een geïnterviewde vraagt ‘ben je het eens met de plannen uit de troonrede?’, kan diegene zich moeilijker op de vlakte houden.
Hoe maak je van een gesloten vraag een open vraag?
Gesloten vragen werken dus goed als je de touwtjes in handen wil hebben tijdens een interview. Je kunt ze inzetten als je iemand wil uithoren over een specifiek onderwerp, en het vuur aan de schenen wil leggen.
U vond deze troonrede dus niet zo sterk?
Meestal leiden gesloten vragen echter ook tot kortere antwoorden. Als een geïnterviewde op het gemak wil stellen, en een inkijkje in zijn of haar gedachtenwereld wil geven, dan is het beter om een gesloten vraag te veranderen in een open vraag. Maar hoe doe je dat?
Simpel: dwing jezelf om dezelfde vraag te beginnen met één van de woorden uit de 5 w’s en h: hoe, wat, waarom, wanneer of wie.
Je dwingt jezelf dan om de vraag ‘openen’. Zie het voorbeeld hieronder.
Vond jij dit een goed artikel?
Dit is een gesloten vraag. Nu dwing ik mezelf om te beginnen met een woord uit de 5w’s en h: ‘wat’.
Wat vond jij van dit artikel?
Lees ook:
- Dit zijn de 38 beste interview-vragen (met handleiding)
- Met deze basishouding stel je de beste vragen in interviews volgens filosoof Elke Wiss
- Levensverhaal schrijven? Gebruik deze vragen
- Iemand interviewen? Dit zijn mijn 7 gouden tips
Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.
Boek schrijven?
Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.
Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?
Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!
Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussenLuister de Schrijfvis-podcast
Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.
Luister de podcast
