Ik had in de voetsporen van Charles Dickens kunnen treden, maar ik durfde niet. (En nee ik vergelijk mezelf niet met Dickens op het gebied van schrijven.)
In de winter van 2018 had ik zo veel schrijfklussen aangenomen dat ik paniekerig in bed lag. Deadlines spookten door mijn hoofd. Het lukte me niet om in slaap te komen. Ik deed mijn ogen wel dicht, maar ik bleef klaarwakker. Af en toe keek ik op mijn wekker. Soms was het 6 uur ‘s ochtends en had ik nog niet geslapen. Toch legde ik mijn hoofd dan weer op mijn kussen. Ik moest en zou slapen.
De beroemde Britse schrijver Charles Dickens had rond 1855 ook last van slapeloosheid. Maar hij bleef niet naar het plafond staren. In zijn essay Night Walks schrijft hij. ‘Deze stoornis had lang kunnen aanhouden als ik in bed was blijven liggen, maar ik versloeg de slapeloosheid snel door meteen weer op te staan nadat ik was gaan liggen, en pas na zonsondergang doodmoe weer thuis te komen.‘
Dickens maakte uiteindelijk vele nachtelijke wandelingen door het negentiende-eeuwse Londen. En daarmee genas hij zichzelf niet alleen van slapeloosheid. Hij doorbrak ook een periode van writersblock. Zo stuitte hij op iets bijna bovennatuurlijks dat hem inspireerde tot het bekendste verhaal dat hij ooit schreef – A Christmas Carol.
Hoe verliepen de wandelingen van Charles Dickens? En wat kun je van zijn observaties leren om jezelf ook te inspireren met een wandeling? In dit artikel geef ik je 7 handvaten (schrijf je dat zo?) voor een Dickens-achtige wandeling.
1 – Wandel als Charles Dickens – Verdiep je in situaties en sfeer
Dickens was zich tijdens zijn wandelingen altijd bewust van de sfeer om hem heen. Door aantekeningen te maken leerde hij om voor zichzelf te bepalen waarom een bepaalde plek een onheilspellende of juist prettige uitstraling had. In Night Walks schrijft hij bijvoorbeeld.
Covent Garden Market was, op de ochtend waarop het markt was, heerlijk gezelschap. De grote karren met planten, met groentemannen en jongens die eronder sliepen, en de waakhonden uit de marktbuurt die alles in de gaten hielden, waren als een grote familie.
2 – Wandel als Charles Dickens – Heb oog voor gebouwen en de verhalen erachter
Voor Dickens waren gebouwen niet zomaar stenen kolossen. Hij zag huizen, kroegen en kerken als personages met verhalen. Zo schrijft hij over het gerechtsgebouw in Londen:
Toen ik afsloeg naar Old Palace Yard, hielden The Courts of Law me een kwartiertje gezelschap: zachtjes fluisterend over de vele mensen die ze uit hun slaap hielden.
Bij de kerk Westminster Abbey maakt hij toespelingen op de vele begrafenissen die er plaatsvonden.
Westminster Abbey was een duistere compagnon voor een volgend kwartiertje, rond het gebouw leek zich een wonderlijke processie van doden te voltrekken onder de donkere bogen en pilaren.
3 – Wandel als Charles Dickens – Observeer mensen
Dickens was tijdens zijn wandelingen gespitst op het uiterlijk en gedrag van de mensen die hij tegenkwam. Zo schrijft hij over de dronkaards die zijn pad kruisten:
(…) je kunt onderscheid maken tussen de dronkaards met dunne armen, opgezwollen gezichten, zwaarlippige gin-drinkers en zeldzame soort met een netter uiterlijk.
Maar ook over de zwerfkinderen in Londen, die doen denken aan zijn bekendste boek, Oliver Twist.
Eén van de slechtste nachtelijke bezienswaardigheden in Londen zijn de kinderen die er rondscharrelen, die slapen in prullenbakken, vechten om slachtafval en afstuiven op elk object dat ze met hun dievenhanden te pakken denken te krijgen, duikend onder karretjes en kruiwagens, agenten ontwijkend, terwijl ze een opvallend patroon achterlaten op de stoep met het regenwater dat van hun blote voeten afkomt.
4 – Wandel als Charles Dickens – Praat met voorbijgangers
Dickens schrok er niet voor terug om tijdens wandelingen met mensen te praten. Zo raakt hij op een dag in gesprek met een man met waanideeën.
‘Meneer, het lukt mij vaak om te vliegen’.
Ik was half beschaamd dat ik antwoordde dat ik het ook kon – ‘s nachts.
Op dezelfde dag ontmoet hij een vrouw die een ongeloofwaardig verhaal vertelt.
‘Koningin Victoria komt vaak bij me eten, en de majesteit en ik eten dan perziken en maccaroni in onze pyama’s (…)
Die ontmoetingen hebben mogelijk geleid tot personages met waanideeën in de boeken van Dickens. In Great Expectations heeft het personage Arthur Havisham bijvoorbeeld steeds het idee dat hij wordt achtervolgd.
5 – Wandel als Charles Dickens – Let op geluiden en geuren
Dickens focuste zich niet alleen op mensen. Hij was zich ook sterk bewust van geuren en geluiden in de buurten waar hij wandelde.
Er was van alles aan de hand in de brouwerij: de stank, de geuren van granen en het gestommel van paarden bij hun voedselbakken
Drup, drup, drup – uit richels en afdakjes, spetters uit buizen en waterafvoer, langs de schaduw van huizen op de stenen van de weg naar Waterloo-Bridge.
6 – Wandel als Charles Dickens – Trek er ‘s nachts op uit
Als je geïnspireerd wilt raken zoals Charles Dickens helpt om ook ‘s nachts te gaan wandelen. Zelf geloofde hij dat de nacht zijn kijk op het leven en inlevingsvermogen veranderde.
In de loop van deze nachten, voltooide ik mijn opleiding als amateur-dakloze. Mijn belangrijkste doel was de nacht doorkomen, en dat zorgde voor sympathieke relaties met mensen die dat als enige doel hebben, elke nacht, het hele jaar lang.
7 – Wandel als Charles Dickens – Vermeng je waarneming met fantasie
De fantasie van Dickens sloeg soms op hol tijdens zijn nachtelijke wandelingen. Zo zou de schrijver zich op een mistige avond hebben ingebeeld dat een deurklopper op de deur van een huis in Craven Street naar hem grijnsde.
Dickens omarmde dat soort hallucinaties. De grijnzende deurklopper inspireerde hem uiteindelijk tot het schrijven van zijn bekendste verhaal, A Christmas Carol.
—-
Zelf bestreed ik mijn slapeloosheid met veel rust en soms een slaappil. Misschien dat het me daarom nog niet is gelukt om een tweede boek te schrijven. Mijn voornemen voor de komende nachten is: wandelen als ik niet kan slapen.
In de bundel Night Walks vind je een verslag van de wandelingen van Dickens.
Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.
Boek schrijven?
Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.
Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?
Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!
Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussenLuister de Schrijfvis-podcast
Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.
Luister de podcast
