Skip to main content

Vacatureteksten schrijven – in 7 stappen naar een aandachtstrekker zonder clichés

By 29 augustus 2019februari 12th, 2020Zakelijk schrijven
vacaturetekst schrijven

Ga je een vacaturetekst schrijven? Houd dan rekening met je doelgroep. Als beginnend werkzoekende verbaasde ik me nogal over de term hands on in vacatureteksten. Ik had nog nooit van de uitdrukking gehoord en stelde me voor dat mensen die hands on werkten hun handen de hele dag tegen hun toetsenbord gedrukt hielden, alsof ze waren vastgelijmd.

Als die mensen dan ook nog ‘geen 9 tot 5 mentaliteit hadden’, zaten ze in mijn verbeelding tijdens het eten ook nog met hun handen aan een laptop gekluisterd.

Inmiddels weet ik dat hands on iets betekent als: ‘je weet van aanpakken’. Toch snap ik met 20 jaar ervaring als tekstschrijver nog steeds niet waarom de schrijvers van vacatureteksten zo graag lege, clichématige en vaak Engelstalige containerbegrippen gebruiken (ook wel smurfwoorden genoemd) Denk aan:

  • proactief
  • schakelen
  • synergie, 
  • dynamisch
  • flexibel 

(Lees hier de 22 meest voorkomende jeukwoorden in vacatureteksten)

In bijna elke vacaturetekst wemelt het van deze woorden. Vreemd, want als je termen als ‘hands on’, ‘synergie en ‘schakelen’ gebruikt, schets je een dertien-in-dozijn beeld van je bedrijf en werksfeer. Je zegt eigenlijk: wij zijn net als al die andere bedrijven.

Vacaturetekst schrijven: 7 tips

Dat is natuurlijk het tegenovergestelde van wat je wil bereiken als je een vacaturetekst gaat opstellen. Je wilt je onderscheiden, je wilt je lezers een beeld voorschotelen van een bijzonder bedrijf waartoe ze zich aangetrokken voelen. Dat doe je niet door clichés voor te kauwen, maar door woorden te gebruiken die mensen kennen uit het dagelijks taalgebruik – woorden waarbij ze zich meteen een voorstelling kunnen maken.

In deze post leg ik vanuit mijn ervaring als romanschrijver en journalist (voor de Volkskrant, Intermediair en Quest) in 7 stappen uit hoe je een vacaturetekst schrijft zonder jeukwoorden, maar mét inhoud en een goed resultaat: een volle mailbox met relevante sollicitaties.

Vacaturetekst schrijven tip 1 – Dik je functietitel niet aan

Een raadseltje: een bedrijf heeft vacatures voor een beverage dissemination officer en een field nourishment consultant. Wat voor medewerkers zoeken ze precies. 

(Antwoord: een barman en een serveerster)

In bijna alle vacatureteksten worden functietitels in min of meerdere mate aangedikt en vertaald naar het Engels om de functie belangrijker te laten klinken. Een medewerker voor de salarisadministratie wordt een payroll officer, een tekstschrijver is een copywriter of content-creator, een marketingmedewerker gaat door voor growth hacker

Ga niet blindelings mee in deze trend. Je bent in deze tijd meer onderscheiden als je het beestje (of in dit geval: de baan) gewoon bij de naam noemt. Daarmee schep je ook nog eens minder afstand.

Er zijn veel geschikte medewerkers voor je salarisadministratie die zich niet meteen zullen herkennen in de term payroll officer, maar wel in medewerker salarisadministratie.  

Natuurlijk is het hip en grappig om een salarisadminstrateur dan maar verloningskoning te noemen (gezien in een advertentie van Coolblue). Maar bedenk wel dat je je hiermee op een specifiek publiek richt. Misschien zoek je geen hippe en grappige medewerker voor de salarisadministratie, maar een serieuze en betrouwbare. 

Denk ook aan de vindbaarheid van je vacaturetekst. Sollicitanten zoeken op Google vaker naar salarisadminstratie dan naar verlovingskoning. En de zoekterm tekstschrijver wordt veel vaker gebruik dan copywriter.   

Vacaturetekst schrijven tip 2 – Stop met vragen, verkoop jezelf als werkgever

Wij zoeken een alleskunner die onze afdelingen met elkaar verbindt. Ben je flexibel? Ben je creatief? Kun je commercieel denken?

De meeste advertenties staan vanaf het begin vol met dit soort vragen en eisen waaraan een sollicitant moet voldoen. Dat is gek en onaantrekkelijk. Het is alsof iemand je op date vraagt, maar je eerst een lange eisenlijst laat afvinken zonder ook maar iets over zichzelf te vertellen.

Zo lang je de interesse van de lezer nog niet hebt gewekt, heb je niets te eisen, ook niet als werkgever.  

In een goede vacaturetekst verkoop je eerst je de vacature en het bedrijf. Waarom is deze functie zo leuk en uitdagend? Wat houden de dagelijkse werkzaamheden precies in? Wat is er interessant aan? Wat is de bedrijfscultuur?

Denk vanuit je lezer, niet vanuit jezelf of de directie. Schets een beeld waarmee je de lezer verleidt om te solliciteren, daarna kun je vertellen wat jij precies zoekt. 

Vermijd dus een begin zoals in deze recente vacaturetekst van Office Centre. 

Weet jij met een pakkende tekst onze online doelgroep te bereiken?
Zet jij jouw zelf opgezette campagnes moeiteloos om in een scherpe call to action?
Dan zijn we op zoek naar jou!

In de eerste twee zinnen worden al twee eisen gesteld. En dat terwijl de lezer nog geen idee heeft van wat de functie inhoudt, of in wat voor soort bedrijf hij of zij komt te werken. Dat kan beter:

Misschien schrijf jij straks wel pakkende e-mails en advertenties voor álle ondernemers in Nederland. Bij het Office Centre zoeken we iemand die onze kantoorartikelen en oplossingen (van inkt tot kantoormeubilair en elektronica) met scherpe teksten kan verkopen aan onze doelgroep. 

Vacaturetekst schrijven tip 3 – Vermijd clichés, schrijf concreet

Laat me raden: je hebt een dynamische baan te bieden, waarbij de werknemer snel moet kunnen schakelen. Jullie hebben een vrijdagmiddagborrel en misschien zelfs een tafelvoetbaltafel. Gaap.  

Probeer los te komen van dit soort clichés als je de baan en de bedrijfscultuur beschrijft. Maak het zo concreet mogelijk.  

Noem voorbeelden van mogelijke opdrachten en klanten, beschrijf jullie kantoor en werkplekken, geef een sfeerimpressie van een vergadering of een lunch. Gebruik geen smurfwoorden die van alles kunnen betekenen, zoals dynamisch of flexibel, maar schrijf  op wat je bedoelt. Zo voorkom je misverstanden en bereik je de mensen die ook echt bij jouw bedrijf passen.  

Dus niet: 

Ben jij staat om, samen met een team, excellente content te creëren voor alle internet en mobiele kanalen van ING? Ben je proactief, flexibel, stressbestendig en zijn je communicatieve vaardigheden goed ontwikkeld? De afdeling Internet & Mobiel bij ING zoekt een nieuwe collega voor het team Content Management.

Wel: 

Stel voor: je schrijft elke dag inspirerende artikelen over geld, beleggen, maatschappelijke trends en technologie voor het online magazine ING. Denk aan een interview met euro-commissaris Jeroen Dijsselbloem, of een reportage over een bedrijf dat auto-onderdelen maakt met een 3D-printer. Soms heb je maar korte tijd om een interview voor te bereiden, soms werk je een avondje door om een deadline te halen en bestellen we pizza met de hele redactie. Zie je jezelf al zitten? De afdeling Internet & Mobiel bij ING zoekt een nieuwe collega voor het team Content Management.

Vacaturetekst schrijven tip 4 – Schrap zo veel mogelijk jargon 

Vaktermen kunnen zelfs de meest aantrekkelijke vacatureteksten verpesten. Neem deze advertentie van de Rijksoverheid voor een boswachter (een aantrekkelijke baan in de natuur toch?) Niet als je onderstaand fragment uit de vacaturetekst leest met woorden als pdca-cyclus en beheer- en inrichtingsmaatregelen. 

Voor een van onze opdrachtgevers binnen de Rijksoverheid zijn wij op zoek naar een Boswachter voor de locatie Midwolda. Je bent verantwoordelijk voor de doorvertaling van de ambities die het team heeft op het gebied van met name beschermen en daarnaast ook beleven en benutten naar beheer- en inrichtingsmaatregelen. Hierbij is de pdca-cyclus steeds het uitgangspunt: uitgevoerd beheer evalueren, verbeterpunten signaleren en actief bijsturen. 

Vermijd dit soort tekstjes vol vaktermen. Je denkt waarschijnlijk dat je ermee kunt selecteren (echt, goede kandidaten kennen deze termen). Dat zal best, maar we hadden afgesproken dat we de lezer zouden verleiden, weet je nog? De meeste mensen worden niet warm van deze woorden, ook al kennen ze de termen.

Als mensen echt enthousiast zijn over iets, praten ze niet in jargon, maar in de taal die het dichtst bij staat: die van het dagelijks leven. Daarmee kun je ze dus ook het beste aanspreken. 

Schrijf in een vacaturetekst voor een boswachter dus niet over een vage algemene procedures zoals pcda-cyclus, maar over concrete taken. Uit dit artikel blijkt dat de gezochte boswachter bijvoorbeeld vennetjes mag graven voor kikkers en gebiedjes voor vlinders mag aanleggen. Waarom zou je dat niet in een advertentie zetten?

Vacatureteksten voor kantoorpersoneel ontdoe je op dezelfde manier van jargon. Gebruik geen vage termen als agile, CRM, warehousing, of scale-up. Hanteer de stelregel: we schrijven iets niet onbegrijpelijk op als het ook begrijpelijk kan. Kortom: geen kantoortaal.  

Dus niet:

De projecten die je zal managen zullen veelal over de transport en warehousing gaan

Wel: 

De projecten waarvoor jij straks verantwoordelijk bent, hebben vooral te maken met het vervoer en de opslag van goederen.  

Niet: 

Ben jij commercieel gedreven en zet je jezelf graag in om een scale-up verder uit te bouwen?

Wel:

Heb jij veel ervaring in de commercie en wil je graag helpen om een jong bedrijf verder uit te bouwen? 

Vacaturetekst schrijven tip 5 – Durf je problemen te delen

Maak geen reclamepraatje van je vacaturetekst, durf een een inkijkje te geven in je dilemma’s. Kan het soms te rumoerig zijn op jullie kantoor? Verlopen projecten ongestructureerd omdat de gezamenlijke agenda niet door iedereen wordt gebruikt?

Benoem dat in je vacaturetekst voor een office-manager. Zo wordt tussen de regels door duidelijk welke kwaliteiten de sollicitanten moeten bezitten, zonder dat je afgezaagde eisenpakketten in je vacaturetekst hoeft te proppen. Als mensen zichzelf herkennen als degene die de problemen kan oplossen, zullen ze reageren. Ook hier geldt weer: hoe specifieker je beschrijving, hoe beter. Geef concrete voorbeelden.

Stel je voor dat je een vacaturetekst schrijft voor een content-creator die online cursussen maakt. 

De geijkte tekst zou zijn: 

Jij zorgt voor een optimale leerervaring voor onze cursisten en helpt hen weer op de rit als ze ergens tegenaan zijn gelopen.

Beter:

Jij zorgt ervoor dat cursisten alle oefeningen en opdrachten goed begrijpen, en met plezier aan de slag. Je zult regelmatig mailtjes krijgen van mensen die een bepaalde tekst niet begrijpen, of onzeker zijn over hun opdrachten. Soms kunnen cursisten ongeduldig zijn en zelfs onvriendelijk. We zoeken iemand die zich hierdoor niet van de wijs laat brengen.  

Je hebt wat lef nodig om je als bedrijf van je kwetsbare kant te laten zien. Maar zelfinzicht  kan je ook iets opleveren. Dat blijkt wel uit de vacaturetekst voor de persoonlijke assistent van Coolblue-assistent Pieter Zwart. De advertentie werd op social media duizenden keren gedeeld door eerlijke en grappige toon. Hieronder een fragment:

Netjes geformuleerd: ik ben van nature niet zo attent. Natuurlijk komt dat omdat ik het altijd retedruk heb met ont-zet-tend belangrijke dingen. Maar dat is slap gelul. Maar het is wel een lastige eigenschap als je Het Gezicht bent van het meest klantvriendelijke bedrijf van Nederland. Jij zorgt ervoor dat ik wél attent overkom. Dat ik dus net wel die ene collega feliciteer. Dat ik je net wel complimenteer met je nieuwe look. Want ook daarop zul je me moeten attenderen.

Vacaturetekst schrijven tip 6 – Wees helder over het salaris

Doe niet geheimzinnig over geld. Praten over salarissen is Nederland misschien taboe op feestjes, maar in een vacaturetekst kun je er niet omheen. Het is een zwaktebod als je vaag blijft over de geboden beloning, of zelfs zwijgt over het salaris in je advertentie. 

De beloning die bij een functie hoort, kan voor een potentiële werknemer de doorslag geven om wel of juist niet te solliciteren. Als je pas in het gesprek eerlijk durft te zijn over de verdiensten, verdoe je misschien elkaars tijd. 

Zwijgen over salaris komt ook niet niet daadkrachtig over voor een werkgever. Stap dus over je gene heen, en benoem zo duidelijk mogelijk de grenzen waarbinnen je een salaris kunt bieden.   

Dus niet: 

Wij bieden een marktconform salaris met goede secundaire arbeidsvoorwaarden

Wel: 

Wij bieden: 

  • Een salaris tussen de 3.000 en 5.000 euro per maand, afhankelijk van ervaring. 
  • Een dertiende maand
  • Een ov-jaarkaart op traject naar keuze

Vacaturetekst schrijven tip 7 – Sluit origineel af

Vacatureteksten zijn zelden origineel. Twee alinea’s met informatie en een rijtje bullets als afsluiting, meer krijg je meestal niet als lezer. Onderscheid jezelf door eens door voor een origineel einde te kiezen, waarmee je een dieper inzicht in je bedrijf of organisatie geeft.

  • Interviewtjes of dagboekjes – Plaats twee of drie dagboekjes van je huidige medewerkers onder de vacaturetekst, of laat ze in een kort interviewtje vertellen over het mooiste moment dat ze beleefden binnen het bedrijf (wel in hun eigen taal, niet met woorden die jij ze in de mond legt) 
  • Grappige woordenlijst – Voeg een kort lijstje toe met begrippen en grappen voor insiders op de werkvloer. Toen ik bij een grote krantenredactie werkte, kreeg degene die de spelfout van de dag maakte bijvoorbeeld 24 uur lang ‘het bokje’ (een bokaal van een bokje) op zijn bureau. Door een paar van dit soort rituelen te beschrijven geef je de lezer alvast een ludiek inkijkje op de werkvloer. 
  • Lunchkaart – Maak een overzicht van de beste lunchgerechten bij jullie op kantoor. In de kantine van het kantoorgebouw waar ik nu werk, heeft de nasi bijvoorbeeld een legendarische status. Er is zelfs een nasi-hotline die je kunt bellen, zodat er meteen een dampend bord staat als je aanschuift. Iedereen weet: de liefde voor een bedrijf of werkplek gaat ook een beetje door de maag.

Meer lezen over het schrijven van vacatureteksten? Ga naar het overzicht van al mijn schrijftips voor op het werk. 
Heb je weinig tijd? Lees dan in ieder geval:
1 – Dit is de moeder aller schrijftips – en jij maakt je er te makkelijk vanaf
2 – Dit gebeurt er met je tekst als je te veel kantoortaal gebruikt

Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.

Boek schrijven?

Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.

Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?

Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!

Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussen

Luister de Schrijfvis-podcast

Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.

Luister de podcast

Dennis Rijnvis

Dennis Rijnvis, journalist voor onder meer De Volkskrant, Quest, Nu.nl en Psychologie Magazine. Maar ook schrijver van de thriller Savelsbos, uitgegeven door Cargo/De Bezige Bij. Op dit blog deel ik mijn inzichten en ervaringen op het gebied van schrijven.

Leave a Reply