Positief denken is een kunst, maar positief schrijven ook.
Laatst meldde ik me aan voor een betaaldienst op internet, Paypro. Ik moest drie formulieren invullen, twee kopieën van ID-bewijs opsturen en alles met een digitale handtekening ondertekenen (gepriegel met een muis in een klein vakje). Het kostte me bijna een uur om alles in orde te maken. En die moeite was nog niet genoeg. Eén van de formulieren bleek verouderd.
Toch kreeg ik niet te horen dat mijn aanmelding was afgewezen. De klantvriendelijke e-mail die ik ontving, was een goed voorbeeld van positief schrijven.
Welkom bij PayPro en bedankt voor je aanmelding! Ik mag je account bijna goedkeuren, maar de overeenkomst is verouderd.
Positief schrijven
Natuurlijk was de boodschap niet wezenlijk anders dan: we keuren uw aanmelding nog niet goed. Maar ik betrapte mezelf erop dat de positieve formulering mijn ergernis over de e-mail verminderde. Bij het lezen van de mail kreeg het gevoel dat mijn aanmelding in een oogwenk geregeld kon zijn. Ik vulde meteen een nieuw formulier in.
De formulering bijna goedkeuren was voor mij blijkbaar motiverend. En waarschijnlijk zijn niet alleen mijn hersenen zo gevoelig voor positieve begrippen. In het fascinerende boek Woorden kunnen je brein veranderen van neuropsycholoog Andrew Newberg las ik onlangs over de impact van positieve en negatieve taal op het menselijk brein.
Wat blijkt? Woorden met een negatieve boodschap blijken te zorgen voor extra activiteit in de amygdala, een amandelvormige kern in de hersenen die angstgevoelens opwekt. Daardoor worden stofjes aangemaakt die stress produceren.
Negatieve woorden zetten de alarmbellen in het brein aan, en ze schakelen deels de centra in de voorhersenen uit die je gebruikt om logisch te redeneren’, schrijft Newberg. Kortom: de kans groter dat je geïrriteerd raakt en irrationele beslissingen neemt. Laat ook maar zitten met dat formulier, ik vul helemaal niets meer in.
Positieve woorden hebben volgens Newberg een tegenovergesteld effect. Als je woorden als goedkeuren, liefde en vrede leest, worden hersengebieden actief die je motiveren om actie te ondernemen. Je masseert als het ware het brein van je lezer.
Als je een lezer, klant of collega wil overtuigen, kun je bij het schrijven slim gebruik maken van deze kennis. Negatieve woorden zoals niet, afgewezen of mislukt hoef je vaak helemaal niet te gebruiken. Met behulp van onderstaande drie tips wordt positief schrijven een eitje.
Positief schrijven tip 1 – Buig ontkenningen om
De meest voorkomende negatieve woorden zijn ‘niet’ en ‘geen’. Teksten staan vaak vol met ontkenningen. Bijna altijd kun je zo’ n ontkenning ombuigen tot een positieve formulering.
Neem de alinea die je net hebt gelezen. Ik schreef:
Negatieve woorden zoals niet, afgewezen of mislukt hoef je vaak helemaal niet te gebruiken
Dat kan zonder ontkenning
Negatieve woorden zoals niet, afgewezen of mislukt kun je gemakkelijk omzeilen.
Als je klanten wilt wijzen op beperkingen in je dienst of product kun je ontkenningen bijna altijd beter ombuigen.
Als je je niet voor 20.00 uur vanavond inschrijft kun je niet bij de workshop zijn.
Beter:
Reageer vandaag voor 20.00 uur, dan kun je nog bij de workshop aanwezig zijn.
Positief schrijven tip 2 – Benoem het voordeel voor je lezer
Soms is de inhoud van een zin volledig gericht op het negatieve. Het helpt om dan juist de andere kant te benadrukken.
We willen voorkomen dat de bloemkool onderweg bederft
Maar wat is het voordeel?
We willen ervoor zorgen dat de bloemkool vers bij u arriveert
Op internet kom ik vaak dit voorbeeld tegen.
Om misbruik van de gegevens in je account te voorkomen, vragen wij je om een wachtwoord
Maar wat is het voordeel?
Om de gegevens in je account goed te kunnen beschermen, vragen wij je om een wachtwoord.
Positief schrijven tip 3 – Benadruk je motivatie
Achter een ontkenning, verbod of andere negatieve formulering zit vaak een positieve motivatie. Benadruk die expliciet in je tekst.
Dus niet:
Natuurlijk zouden we het liefst willen zeggen dat MagicWalk hardloopschoenen voor elke hardloper geschikt zijn, maar helaas is dat niet zo. In dit artikel leggen we graag uit wanneer onze speciaal vormgegeven loopschoenen niet voor jou geschikt zijn.
Wel:
Bij MagicWalk zijn we graag eerlijk. Voor het merendeel van de hardlopers zijn onze hardloopschoenen de beste optie. Maar in een paar specifieke gevallen kun je beter een ander model nemen. In de volgende gevallen verwijzen we je graag door naar andere aanbieders.
* Het boek Woorden kunnen je brein veranderen is voor 15 euro te bestellen op Bol.com
Lees het complete overzicht van mijn tips over zakelijk schrijven hier. Heb je weinig tijd? Verdiep je dan in ieder geval in deze teksten:
- Met deze woorden prikkel je de zintuigen van je lezers
- Wees niet lui: leer actief schrijven in vijf minuten
- Dit zijn de 7 eigenschappen van pakkende eerste zinnen
Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.
Boek schrijven?
Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.
Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?
Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!
Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussenLuister de Schrijfvis-podcast
Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.
Luister de podcast
Hey Dennis, weer een super interessante blog, dankjewel! Ik ben helemaal voor positiviteit, toch heb ik een vraagje. Hoe zit het met de Fear of Missing Out en het juist inspelen op angst om mensen met je tekst te overtuigen/activeren? Het is inderdaad veel prettig om te lezen dat je ‘verzekerd bent van een plekje bij de workshop als je je nu inschrijft’ maar is ‘mis je plekje niet, want vol is vol’ niet effectiever? Staat daar ook iets van in het boek ‘Woorden kunnen je brein veranderen’?
Hoi Sandra,
Zoals Dennis zegt kun je interesse creëren door schaarste te wekken. Grappig hoe Dennis zichzelf ook heeft verbeterd door “Geen schrijftips missen?” te vervangen door “Al mijn nieuwe schrijftips ontvangen?”, maar stiekem pakt de fear of missing out hier naar mijn mening toch beter uit. Ik zou het dus in dit specifieke geval bij het oude laten. Echter, nu staat er een vraag die met “nee” beantwoord moet worden: “nee ik wil geen schrijftips missen”. Vragen in een tekst trekken ook veel aandacht en bieden commitment aan de boodschap, mits je ze met “ja” kunt beantwoorden. Een voorbeeld daarvan is bij de verbeterde versie van Dennis: “Ja, ik wil nieuwe schrijftips ontvangen.” Als je schaarste toepast zou ik er geen vraag van maken, maar een gebiedende wijs: “Loop geen schrijftips meer mis; meld je aan voor de nieuwsbrief.”
EDIT: ik merk hoe ik in die laatste zin automatisch het woord “meer” heb toegevoegd, als in “niet meer” missen. Dat suggereert dat het negatieve voorbij is (of kan zijn) en maakt het daarmee ook iets positiever.
Hoi Sandra,
Ja hebt gelijk. Door schaarste te suggereren kun je een lezer ook in actie krijgen. Dat zijn dan weer net andere voorbeelden inderdaad, want dan is er in feite nog wel plek. Dit gaat meer over een negatieve boodschap voor je lezer positief brengen.
Dus als de cursus echt vol is, kun je misschien beter zeggen: ‘volgende week is er weer plek’ , in plaats van ‘je kunt er niet meer bij’ .
Dank voor je snelle reactie! Er zijn uiteraard meerdere manieren en die positieve benadering spreekt me erg aan. Het boek gaat op mijn verlanglijstje.
En toch, he, Sandra, jouw eerste reactie klopt ook. veel marketing is gericht op het aanjagen van angsten en dat werkt ook. Bedrijven jagen die angsten soms ook op positieve wijze aan, maar dat gaat om angsten aanjagen staat buiten kijf [ koop de nieuwe smartphone/applecomp./auto – anders hoor je er niet bij , is de impiciete boodschap dan]
Ja, precies. Misschien moeten we onderscheid maken in schrijver/journalist en copywriter/marketeer. Als je doel echt overtuigen, activeren en verkopen is, werkt wellicht de primaire angstprikkel het beste. Als schrijver wil je soms juist een verhaal met een bepaald gevoel meegeven waarbij een positieve benadering beter werkt.
Maar liefst 44,99 kost het boek inmiddels op Bol…
Gek, ik zie het nu voor 29 euro. Heb de link veranderd. Het zijn tweedehands-exemplaren, dus daarom verandert de prijs zo snel.
Wow, you influencer you! Door jouw tekst is het boek gewild, schaars geworden en in prijs gestegen.
Haha, ik vrees dat ik eerder gewoon een foutje hebt gemaakt, en een verkeerde prijs zag 😉
Inmiddels zelfs 70 euro! Terwijl de nieuwprijs 20 euro was …
Leuk hoe dat soort wijzigingen in formulering zo’n effect kunnen hebben! De andere kant van de medaille wordt ook vaak bepleit: dat je mensen meer triggert door in te spelen op angst. De media maken daar volop gebruik van en ook in de marketing wordt dat vaak ingezet als trigger. Hopelijk komt er een omslag naar meer positief schrijven, dat zou een positieve ontwikkeling zijn ?.
Hoi Dennis,
dank je voor weer een nuttige set van makkelijk toepasbare schrijftips! Meer positiviteit komt haast iedereen van pas 😉
Je schrijftips nodigen me als buitenlander uit mijn Nederlands taalgebruik in tekst én sprekend te verfijnen.
In je voorbeeldzin “…Voor het merendeel van de ondernemers de hardlopers zijn onze hardloopschoenen de beste optie. …” valt me “de ondernemers” als boventallig op. Of wilde je de doelklant als “ondernemend” typeren? Omdat dit een nieuwe blog is wijs ik je even hierop.
Erg leuk hoe je door je teksten onze hersenen blijft kietelen! Hartelijk dank.
Dank je Wolfram, dat was inderdaad een foutje, ik heb het aangepast. Leuk dat je iets hebt aan mijn schrijftips!
Gisterochtend aan de lijn met de dokterspraktijk: ‘U bent de laatst wachtende’.
Wat?! Dacht direct aan je blog. Ik ben dus de eerstvolgende beller, klinkt véél beter, zeker ten opzichte van patiënten.
Ha, leuk voorbeeld Sandra! Moge de reacties onder dit artikel nog meer mooie voorbeelden bevatten in de toekomst. Ik zal m’n ogen en oren spitsen.