Het monster van Frankenstein ontstond in 1816 in het hoofd van de Engelse schrijfster Mary Shelley.
Hoe bedacht ze dit verhaal precies? En wat kun je daar als schrijver van leren? In dit artikel vind je mijn interview met Anne Eekhout, die een roman schreef over Mary Shelley.
Het monster van Frankenstein: de ontstaansgeschiedenis
Toen Mary Shelly haar roman Frankenstein schreef, was ze op bezoek in Genève bij de flamboyante dicher Lord Byron, samen met twee andere schrijvers, John Pollidori en Claire Clairmont. Het was hartje zomer, maar buiten was het donker. Vanwege een vulkaanuitbarsting was het maandenlang slecht weer in Europa. Daarom werd 1816 ook wel het jaar zonder zomer genoemd. De slechte weersomstandigheden brachten de schrijvers op een idee.
Ze begonnen elkaar griezelverhalen te vertellen. Al snel liep dat uit de de hand. De schrijvers daagden elkaar uit tot een wedstrijd met de insteek: wie kan het beste spookverhaal schrijven?
Tijdens deze verhalenwedstrijd bedacht Mary Shelly het verhaal over een monster dat bestond uit aan elkaar genaaide ledematen van dode mensen. Met stroom werd het wezen tot leven gewekt. Het monster van Frankenstein is tot op de dag vandaag één van de bekendste personages uit de literatuur. Maar wat ging er nou precies om in het hoofd van Shelley tijdens de verhalenwedstrijd?
De Nederlandse schrijfster Anne Eekhout schreef een boek over Mary Shelly. In die roman met de titel Mary probeert ze in het hoofd te kruipen van de auteur van Frankenstein.
In de nieuwe Schrijfvis-podcast interview ik haar. Hoe kwam Shelley op het idee om zo’n gruwelijk verhaal te vertellen? Welke gebeurtenissen inspireerden haar? En wat kun je daar als schrijver van leren?
Interview met Anne Eekhout over Mary Shelley
Hieronder lees je alvast een kort voorproefje in dit interview over Mary Shelley, het monster van Frankenstein en het schrijven van spookverhalen. Scroll naar beneden om de podcast te luisteren
Wat denk jij dat de inspiratie was voor de roman Frankenstein
Ik heb veel biografieën van Mary Shelly gelezen. In die boeken komt vooral naar voren hoe schrijvers van vroeger over inspiratie praatten. Het was lang in de mode om te zeggen dat een verhaal tot je was gekomen in een droom. In het voorwoord van de eerste versie van Frankenstein heeft Mary Shelley dat ook genoemd als inspiratiebron. Ze zou in de villa van Lord Byron hebben gedroomd over het monster van Frankenstein.
Later heeft ze die verklaring aangepast. In een voorwoord bij een latere uitgave van Frankenstein schrijft Shelley dat Frankenstein is geïnspireerd op een belangrijke gebeurtenis in een zomer die ze beleefde in Schotland, vier jaar voordat ze begon te schrijven aan Frankenstein.
Ze was in 1812 op bezoek geweest bij vrienden van haar vader in Schotland. Daar raakte ze bevriend met Isabelle, een meisje dat drie jaar ouder was dan zij. Het is niet bekend wat er in 1816 in Schotland precies is gebeurd met Mary Shelley. Maar het moet wel belangrijk zijn geweest. In mijn boek staat die vraag centraal: wat heeft haar geïnspireerd tot het verhaal over het monster van Frankenstein?
Kun je alvast een tipje van de sluier oplichten?
Mary en Isabella hebben tijdens hun ontmoeting in Schotland waarschijnlijk veel gefantaseerd over allerlei monsters die voorkomen in Schotse volksverhalen. Ze vertelden elkaar veel enge verhalen. Daar kan een deel van de inspiratie voor Frankenstein vandaan zijn gekomen.
Tijdens het schrijven van het verhaal zat Mary in een donkere huiskamer. Buiten stormde en bliksemde het. Die sfeer kan ook hebben meegeholpen.
Daarnaast nam aan het begin van de negentiende eeuw het onderzoek naar elektriciteit een grote vlucht. Er waren zelfs artsen die probeerden om dode dieren en overleden mensen weer tot leven te wekken door elektrische schokken toe te dienen aan hun hersenen. Dat kwam veel in het nieuws. En waarschijnlijk hebben de deelnemers aan de schrijfwedstrijd in het huis van Lord Byron hier ook ook over gesproken. Het zou best kunnen dat al deze dingen hebben bijgedragen aan het ontstaan van het monster van Frankenstein.
Zou je schrijvers aanraden om te experimenteren met het schrijven van spookverhalen?
Als je niets hebt met spookverhalen, kun je beter iets anders schrijven. Het allerbelangrijkste is dat je schrijft over iets wat je diep van binnen voelt. Maar ik geloof wel dat je jezelf met het schrijven van een spookverhaal misschien in een bepaalde hoek kunt dwingen, waardoor je op ideeën komt waaraan je nooit had gedacht. Ook kun je zeker je gevoel voor spanning en timing aanscherpen.
Luister hier de volledige podcast met Anne Eekhout over haar roman Mary en het ontstaan van het monster van Frankenstein.
Luister de podcast met Anne Eekhout over het monster van Frankenstein
Luister de podcast via Spotify Luister de podcast via AppleLees ook: