De Franse schrijver Jules Verne (1828 – 1905) is al meer dan 100 jaar overleden. Maar zijn schrijftechnieken zijn nog steeds springlevend. Zo las ik deze week een nieuwsbericht dat zo uit het boek 20.000 mijlen onder zee van Verne zou kunnen komen.
Het gaat over een gewaagd plan van de Franse onderzeedeskundige Fabian Cousteau. Hij wil een onderzoeksstation op 20 meter diepte in de Caribische zee bouwen waarin onderzoekers wekenlang onderwater moeten gaan wonen. Het wordt een soort ruimtestation, maar dan onderwater. In het gebouwtje komen slaapkamers, een keuken, en zelfs een kas waarin groente kan worden verbouwd op de zeebodem.
Je gaat je bijna automatisch voorstellen hoe het zou zijn om onderwater te wonen in dat onderzoeksstation, dat voor de kust van Curaçao komt te liggen. Kranten, tijdschriften en websites over de hele wereld namen het bericht dan ook over. En dat komt vooral door twee schrijftechnieken die Cousteau heeft afgekeken van Jules Verne.
1 – Strooi met feitjes als je mensen wil overtuigen
Jules Verne stond elke dag om vijf uur op om aan zijn verhalen te werken in de bibliotheek van Parijs, Maar hij zat niet alleen te schrijven. Hij speurde ook in wetenschappelijke boeken naar interessante feitjes, die hij vervolgens op papieren kaartjes schreef.
Aan het einde van zijn leven had hij 20.000 van deze kaarten met wetenswaardigheden. Hij verwerkte de feitjes in zijn sciencefictionverhalen om de lezers het gevoel te geven dat ze een realistisch, wetenschappelijk boek lazen.
Zo deelt Jules Verne in zijn klassieker 20.000 mijlen onder zee dit geografische weetje.
De zee is alles, zij bedekt zeven tiende van de aardbol.
In zijn roman De reis naar de maan vormt een wetenschappelijk weetje zelfs het beginpunt van het verhaal. Vlak voordat drie mannen in een kogelvormig object naar de ruimte reizen, zegt een personage het volgende:
„(…) mijn berekeningen hebben mij de onomstootelijke bewijzen geleverd, dat een projectiel, afgeschoten met een beginsnelheid van 11.000 meter per seconde en op de maan gericht, deze onfeilbaar moest bereiken. En dus, zeer geachte vrienden, heb ik de eer, u het voorstel te doen, deze proef te nemen .”
De schrijver van het persbericht over de onderwaterbasis bij Curacao noemt ook twee wetenschappelijke feitjes om het bericht over het zeestation een wetenschappelijk tintje te geven. Eén van de weetjes in het persbericht komt zelfs letterlijk uit 20.000 mijlen onder zee (70 procent van de aarde bestaat uit water).
2 – Wek herkenbaarheid op met alledaagse dingen
Jules Verne maakte zijn wonderbaarlijke verhalen ook herkenbaarder en meer voorstelbaar met een vleugje alledaags leven. Zelfs in de meest extreme omstandigheden beschikken zijn hoofdpersonages over dingen die zijn lezers bekend voorkomen uit hun eigen omgeving.
De hoofdpersonen van zijn boek Reis naar de maan nemen bijvoorbeeld gezelschapsdieren mee aan boord van het kogelvormige object waarmee ze naar maan reizen: twee honden.
En de onderzeeër van Kapitein Nemo in zijn boek 20.000 mijlen onder zee is zelfs uitgerust met een grote bibliotheek, die tot in detail wordt beschreven in onderstaand fragment.
Kapitein Nemo volgende, verliet ik het vertrek door een deur achter in de zaal . We kwamen in een kamer die als bibliotheek was ingericht. Op hoge, met koperwerk ingelegde houten kasten, stond een groot aantal gelijk gebonden boeken. De kasten stonden rondom in de zaal, zoodat alle boeken gemakkelijk te bereiken waren. Verder zag ik eenige verplaatsbare lessenaars en in het midden van de zaal een grote tafel, die met brochures en eenige oude kranten bedekt was.
“Kapitein Nemo,” zei ik tot mijn gastheer, “ik ben verbaasd zulk een boekenschap op den bodem van den oceaan te vinden. Het zijn er minstens 7000 denk ik?”
„12.000, mijnheer de professor. Het is de enige band die mij nog aan de aarde hecht: den dag dat ik voor het eerst met de Nautilus in zee dook, kocht ik de laatst verschenen boeken, brochures en tijdschriften; en sinds dien dag is het mij alsof de menschen niet meer gedacht of geschreven hebben.”
Lees meer over het leven van Jules Verne en ontdek hoe je zijn beste 5 boeken gratis kunt lezen
Waarom deze schrijftechniek nog steeds werkt
Deze schrijftechniek wordt ook ingezet in het persbericht over het onderwaterstation van Fabian Cousteau.
Een deel van de tekst gaat over de slaapvertrekken in het onderzoeksstation en een groentekas. Die details hebben weinig met het doel van het onderwaterstation te maken (onderzoek op de zeebodem), maar de schrijver benadrukt ze toch. Deze voorzieningen zijn namelijk herkenbaar voor de lezers. Daardoor spreekt het project automatisch meer tot de verbeelding.
Kortom: de schrijftechnieken van Jules lijken misschien alleen bruikbaar bij fictie. Maar ook als je artikelen, blogs of nieuwsberichten schrijft, kun je ze gebruiken.
In mijn cursus Storytelling voor tekstprofessionals leer je de fijne kneepjes van dit soort technieken waarmee je van droge teksten een onweerstaanbaar verhaal maakt. Je ontdekt hoe je lezers kunt interesseren voor onderwerpen die ze normaal gesproken als ‘ver van hun bed’ beschouwen en hoe je hun verbeelding aanwakkert.
Dat kan net het verschil zijn tussen een tekst die weinig mensen lezen en een verhaal dat indruk maakt op je lezer, zoals de boeken van Jules Verne. Bekijk de cursus Storytelling in je tekst hier.
Lees ook:
– Deze storytelling-techniek van Aristoteles is nog steeds supereffectief
– Deze schrijftip van Charlie Chaplin is tijdloos
– Deze 5 topboeken van Jules Verne kun je gratis lezen
Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.
Boek schrijven?
Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.
Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?
Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!
Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussenLuister de Schrijfvis-podcast
Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.
Luister de podcast
