Skip to main content

De langste 23 minuten ooit – dit voorbeeld van een levensverhaal moet elke schrijver lezen

Wat is een levensverhaal? De term wordt vaak verkeerd opgevat. Het is niet het verhaal over je leven, maar het verhaal van je leven. Je hoeft niet elk wissewasje, elk jaar, of elk decennium te beschrijven. Sterker nog: soms zit het hele verhaal in één moment, een paar minuten van je leven. Dat blijkt uit onderstaand voorbeeld. 

Het levensverhaal van de Russische kolonel Stanislav Petrov speelt zich af gedurende drieëntwintig minuten, in de vroege ochtend van 26 september 1983.  Het begint zo:

Even knippert hij ongelovig met zijn ogen. Maar Stanislav Petrov ziet het toch écht. Daar voor hem, op zijn computerscherm, is een waarschuwing verschenen in rode letters: vijf raketten met atoombommen zijn vanuit Amerika onderweg naar de Sovjet-Unie.  Naast hem begint ook een sirene te loeien. 

Wat is een levensverhaal? Zoek naar een moment als in dit voorbeeld

Petrov werkte bij de luchtafweer van het Russische leger in Moskou. Hij had eigenlijk maar één taak. Als hij een melding kreeg dat er raketten met nucleaire lading aankwamen, moest hij meteen zijn superieuren op de hoogte stellen, zodat zij de tegenaanval konden inzetten. Maar Petrov verstijfde. 

‘De sirenes bleven maar huilen’, zou hij vele jaren later later zeggen tegen de BBC. ‘En ik zat secondenlang te staren naar dat rode scherm met maar één woord: ‘lancering’. Het enige wat ik hoefde te doen, was de telefoon pakken om onze topcommandanten in te lichten, maar ik kon mezelf niet bewegen. Ik had het gevoel alsof ik op een kokende pan zat.’ 

Het levensverhaal van Petrov is vooral een goed voorbeeld door wat hij daarna deed.

Bloedstollend levensverhaal: 23 minuten wachten

Hij pakte de telefoon – maar niet om zijn leidinggevenden te bellen. Hij informeerde alleen bij zijn collega’s die satellieten in de gaten hielden. Hadden zij misschien iets geks gezien op hun radar? Het antwoord was ‘nee’. 

Toen nam Petrov een gewaagde beslissing. Hij besloot niets te doen. Zelf kon hij zich namelijk niet voorstellen dat de Verenigde Staten zomaar – uit het niets – een nucleaire aanval zou lanceren. Er was in 1983 geen directe aanleiding daarvoor. 

En dus wachtte hij af…drieëntwintig zenuwslopende minuten. Toen belde hij zijn baas alsnog – om een storing in het systeem te melden. 

Wat bleek achteraf? Hij had gelijk. Het waarschuwingssysteem was inderdaad de fout in gegaan. De computer had een reflectie van zonlicht op een wolk aangezien voor nucleaire raketten. Als Petrov zijn bazen had ingelicht, was er mogelijk een kernoorlog uitgebroken om niets.. 

Wat is een levensverhaal? Beantwoord deze vraag

Uit dit voorbeeld blijkt dat een levensverhaal niet begint bij je geboorte en eindigt bij je dood. Als je een goede autobiografie wil schrijven, is het de kunst om naar het meest bepalende moment in je leven te kijken. Stel jezelf bijvoorbeeld de vraag: welke beslissing heeft je leven het meeste beïnvloed? Als je dit moment in kaart hebt gebracht, kun je het verhaal daaromheen uitwerken.

Neem het belangrijkste moment in het levensverhaal van Petrov als voorbeeld. Daarbij komen vanzelf andere vragen op. Je wilt als lezer bijvoorbeeld weten: waarom durfde hij die beslissing te nemen om zijn leidinggevenden niet in te lichten? Wat hij altijd al zo zelfverzekerd en tegendraads? Hoe groeide hij op, en wat was zijn opvoeding? 

Maar natuurlijk wil je ook weten welke gevolgen de beslissing had. Hoe reageerden zijn bazen toen ze het verhaal hoorden over de vijf raketten? Kreeg hij een hogere rang? En is hij op zijn oude dag nog trots op zijn actie? 

Hier vind een vragenlijst met vragen die je jezelf kunt stellen voor het schrijven van je levensverhaal

Film: de man die een kernoorlog voorkwam

Dat laatste kan ik alvast verklappen. Stanislav Petrov sprak lange tijd niet in de openbaarheid over dit voorval. Hij vond het niet zo interessant, omdat  hij ‘gewoon zijn werk deed’. 

Pas in 1998 kwam zijn verhaal naar buiten toen zijn leidinggevende Yuri Votintsev een biografie uitbracht, waarin hij het incident met Petrov besprak. Dertig jaar na zijn ‘overtreding’ stemde Petrov er – na lang aandringen – mee in dat zijn levensverhaal werd verfilmd met de titel The man who saved the world.  

Lees ook:

Dit is de film over het levensverhaal van Stanislav Petrov

Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.

Boek schrijven?

Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.

Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?

Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!

Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussen

Luister de Schrijfvis-podcast

Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.

Luister de podcast

Dennis Rijnvis

Dennis Rijnvis, journalist voor onder meer De Volkskrant, Quest, Nu.nl en Psychologie Magazine. Maar ook schrijver van de thriller Savelsbos, uitgegeven door Cargo/De Bezige Bij. Op dit blog deel ik mijn inzichten en ervaringen op het gebied van schrijven.

Leave a Reply