Journalist Jeroen van Bergeijk is de koning van de undercover-reportage. Hij werkte onder meer als Uber-chauffeur, koffersjouwer op Schiphol. flitsbezorger en medewerker van een distributie-centrum van Bol.com. Zijn doel? De wereld van deze bedrijven van binnenuit beschrijven.
Het leverde spraakmakende artikelen op in de Volkskrant én twee boeken: Uberleven en Binnen bij Bol.com.
Jeroen van Bergeijk over schrijven
In de Schrijfvis-podcast vertelt Jeroen van Bergeijk hoe hij te werk gaat bij zijn undercover-operaties als journalist. Hoe komt hij binnen? Hoe zorgt hij ervoor dat hij niet door de mand valt? Welke technieken gebruikte hij om zijn verhalen op te tekenen? Wat vindt hij de beste schrijftips die hij ooit kreeg?
Ook vertelt hij over de reportage die hem een aandenken opleverde dat nog steeds om zijn nek hangt. Luister de podcast hieronder. Of scroll verder naar beneden voor een voorproefje van het interview.
Waarom werk je zo graag undercover als journalist?
Jeroen van Bergeijk: ‘Als je mensen gaat interviewen over bijvoorbeeld hun werk komt er heel vaak niks uit. En dat is ook logisch. Als je iets al heel lang doet, zie je bepaalde dingen niet meer. Dan is alles in je werk gewoon geworden. Maar als ik dan kom kijken, undercover als werknemer, zie ik dingen met een frisse blik.’
‘Neem Schiphol. Ik kom daar kijken als koffersjouwer, en ik zie dat je daar op je knieën het vliegtuig moet inladen. Dat is gewoon een 19e-eeuwse toestand. Maar ja, de mensen die daar werken, doen het al hun hele leven. Ze weten niet beter. Maar iedereen heeft last van zijn rug. En dan blijkt dat de Arbo daar al tien jaar niet meer is geweest.’
Hoe interview je mensen als je undercover werkt?
Jeroen van Bergeijk: ‘Tijdens mijn undercover-reportages ben ik natuurlijk niet echt aan het interviewen. Maar tegelijkertijd wil ik wel van alles weten van mensen. Ik stel dus wel allerlei vragen aan mijn collega’s, maar dat doe ik in een natuurlijk gesprek. Dan zeg ik bijvoorbeeld: wat staat die lopende band achterlijk hard, hoe doen jullie dit? Of: man, wat heb ik een last van mijn rug door die koffers, hoe houden jullie dit vol?’
‘Daarnaast heb ik de tijd. Ik ben niet morgen weer weg, ik hoef niet ale informatie binnen een dagje binnen te harken, zoals andere journalisten. Ik blijf gewoon een hele tijd undercover werken.’
Als je klaar bent met een undercover-reportage, hoe werk je een verhaal dan uit?
‘Ik probeer in ieder geval altijd te beginnen met een scène waarin de kern van het verhaal zit, en die prikkelt om verder te lezen. (die techniek noem je in medias les, red.) Dus bij het artikel over koffersjouwers op Schiphol begon ik in eerste instantie met een beschrijving van wat er gebeurt in zo’n vliegtuig.’
‘Ik beschrijf hoe ik op de grond zit, hoe mijn knieën open liggen, en dat pijn in mijn rug heb. En je leest hoe we binnen 20 minuten al die koffers in het vliegtuig moeten laden, en dat ik word uitgescholden. Als het goed is denk je dan als lezer: wow, wat is hier aan de hand? Hoe gaat dit verder?’
Wil je meer weten over de undercover-methodes van Jeroen van Bergeijk en zijn schrijfproces. Luister dan de volledige podcast in de player bovenaan, of zoek op ‘Schrijfvis’ in je favoriete podcast-player.
Links uit de podcast
Hieronder vind je links naar boeken en podcasts die ter sprake komen in de podcast
👉🏼 Goed Verhaal: Undercover op Schiphol, als flitskoerier en Uberchauffeur – de podcast waarin Jeroen zijn persoonlijke dilemma’s bij undercover-journalistiek bespreekt.
👉🏼 Meer dan de feiten: gesprekken met auteurs van literaire nonfictie – de serie interviews die Jeroen van Bergeijk (samen met Han Ceelen) afnam met schrijvers van nonfictie over hun werkwijze..
Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.
Boek schrijven?
Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.
Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?
Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!
Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussenLuister de Schrijfvis-podcast
Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.
Luister de podcast
