Hij stierf in 1894 – bijna tachtig jaar voordat de eerste e-mail werd verstuurd. Dus wat zou wiskundige Charles Dodgson je in hemelsnaam kunnen leren over e-mail-etiquette en het voorkomen van misverstanden in mails?
Nou, ten eerste wist deze wiskundige wel iets van schrijven. Hij is de auteur van één van de bekendste boeken ter wereld. Zijn pseudoniem was Lewis Carroll. Gaat er al een belletje rinkelen?
Inderdaad, Charles Dodgson was de schrijver van Alice in Wonderland (hier lees je waar hij zijn inspiratie vandaan haalde). Maar daarnaast schreef hij ook een beroemd boekje over het schrijven van brieven. De titel: Acht of negen wijze woorden over briefschrijven.
Tot op de dag van vandaag worden zijn tips uit dit pamflet vaak aangehaald. Ze zijn namelijk niet alleen van toepassing op brieven, maar ook op e-mails. Sterker nog: de tips van Lewis Carroll kunnen je behoeden voor veel misverstanden en onbegrip in mailwisselingen.
Zijn adviezen zetten je aan het denken over iets waar de meeste mensen te weinig over nadenken: e-mail-etiquette. Hoe voorkom je dat je emoties je in de weg zitten bij het schrijven van een mail? Hoe reageer jij op kritiek van anderen? En hoe maak jij zelf een punt zonder onnodig een ruzie te veroorzaken?
E-mail etiquette: 5 tips van Lewis Carroll
Als je het boekje Acht of negen wijze woorden over briefschrijven leest, is het alsof je heel even in de negentiende eeuw leeft. Mensen hadden toen bij het schrijven van brieven last van dezelfde valkuilen als waarmee wij worstelen bij het componeren van e-mails. Hieronder zet ik de beste tips van Caroll op een rij – en ik vertaal ze naar de moderne tijd.
1 – Wacht even met typen…
Klim niet meteen in de pen. Dat advies gaf Carroll aan mensen die een kritische brief hadden ontvangen.
Bij e-mail is dat gevaar nog groter. Je kunt binnen een minuut iets terugsturen in een vlaag van emotie. Ik denk dat iedereen zich daar wel eens schuldig aan heeft gemaakt.
Caroll geeft deze tip:
Een groot deel van alle slechte schrijfsels in de wereld komt voort uit te snel schrijven. Als je brief een antwoord is op een andere brief, lees die brief dan eerst nog één keer goed door om je geheugen op te frissen en om zorgvuldig te bepalen wat jij wilt antwoorden.
2 – Druk niet meteen op ‘send’
Snel een emotioneel antwoord schrijven op een mail is niet slim. Maar het is nog dommer om daarna meteen op ‘send’ te drukken.
Schrijvers vielen al in deze valkuil toen ze hun brief nog op de bus moesten doen.
Dit is het advies van Caroll:
Als je een brief hebt geschreven die je vriend mogelijk kan irriteren, hoe noodzakelijk het ook voelde om jezelf te uiten, leg ‘m opzij tot de volgende dag. Lees ‘m nog eens over en stel je voor dat de brief aan jou gericht zou zijn. Dit leidt er meestal toe dat je de brief helemaal opnieuw schrijft, en dat je er een hoop peper en azijn uithaalt en vervangt door honing, waardoor je brief een veel smakelijker gerecht wordt.
3 – Blijf vriendelijk, denk aan de e-mail-etiquette
Als je zelf met kritiek te maken krijgt in een e-mail, is je eerste reactie meestal om in de reply zelf ook een verwijt te maken aan de ander. Caroll raadt je aan dat niet te doen.
Als je vriend een vervelende opmerking maakt, doe dan net of je die niet hebt gezien, of kom met een reactie die veel minder vervelend is. En als de ander een vriendelijke opmerking maakt om jullie meningsverschil bij te leggen, antwoord dan nog vriendelijker.
Als twee partijen bij het ruziën besluiten om niet verder te gaan dan 3/8e van wat ze zouden kunnen doen, en bij het sluiten van vriendschap in ieder geval 5/8e geven van wat ze zouden kunnen geven, dan zouden er meer verzoeningen zijn dan ruzies.
4 – Probeer niet het laatste woord te hebben
Een e-mail versturen is makkelijk. Soms kun je wel tien keer heen en weer mailen om een meningsverschil. Caroll raadt dat af.
Probeer niet het laatste woord te hebben. Hoeveel onenigheid zou er wel niet in de kiem kunnen worden gesmoord als mensen als mensen wat minder bang zouden zijn om de ander het laatste woord te geven. Maak je niet druk dat je vrienden misschien denken dat jij stil blijft, omdat je niks meer te zeggen hebt. Laat het ding gewoon los, zo snel als je kunt zonder onbeleefd te zijn. Denk eraan: ‘spreken is zilver, zwijgen is goud.’
5 – Herhaal jezelf niet
Soms is het goed om wél een punt te maken in een e-mail. Maar doe dat dan met stijl, kort en krachtig. En kom er niet meer op terug (herhaling is nooit goed, in geen enkele tekst).
Of zoals Caroll zegt:
Herhaal jezelf niet. Als je hebt gezegd wat je wil zeggen over een bepaald punt, volledig en duidelijk, en je hebt je vriend niet overtuigd, laat het onderwerp dan vallen. Als je je argumenten weer gaat herhalen, leidt dat er alleen maar toe dat hij hetzelfde gaat doen, en zo gaat dat door en door, net als een reputerende breuk. En heb je ooit een repeterende breuk gezien die tot een einde komt?
Bestel het boek Eight or nine words about letter writing hier als e-book, of bestel het gewone boek. Je kunt ook deze post van Maria Popova lezen, die ter inspiratie diende voor mijn bericht.
Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.
Boek schrijven?
Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.
Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?
Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!
Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussenLuister de Schrijfvis-podcast
Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.
Luister de podcast
