Hoe maak je indruk op je lezers? Dit artikel gaat over de consequenties van erudiet vernaculair ongeacht necessiteit. Haak je al af? Nu in gewone mensentaal: ik ga het hebben over de gevolgen van het onnodig gebruik van moeilijke woorden.
De kans is klein dat je bij het lezen van de eerste regels dacht: dit artikel moet ik écht lezen. Toch kiezen veel schrijvers liever voor moeilijke woorden dan eenvoudige taal. Vooral in het bedrijfsleven en de academische wereld zijn teksten vaak doorspekt met onnodig ingewikkelde woorden. Zo mailde een bedrijf me deze week:
‘Wij ontvangen graag separaat de factuur voor de zeer onderrichtende training van afgelopen vrijdag’.
Waarom niet gewoon: Wij ontvangen graag apart de rekening voor de leerzame training van afgelopen vrijdag?
Waarom moeilijke woorden gebruiken?
De Amerikaanse onderzoeker Daniel Oppenheimer houdt zich bezig met de gevolgen van het gebruik van ingewikkelde taal. Hij verbaast zich er al jaren over dat veel van zijn studenten en collega-onderzoekers in essays bij voorkeur moeilijke en lange woorden gebruiken. Zelfs als er eenvoudige synoniemen voorhanden zijn, kiezen wetenschappelijk opgeleide mensen vaak voor abstracte begrippen.
In studies kwam hij bijvoorbeeld vaak woorden als ‘connotatie’ of ‘narratieve’ tegen, waar eenvoudige woorden als ‘ondertoon’ en ‘verhalende’ meer voor de hand liggen.
Oppenheimer wilde weten hoe dat zat. Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan? Hij hield een enquête onder een groot aantal studenten en onderzoekers. En wat bleek? De meeste deelnemers gebruikten bewust moeilijke woorden. Ze dachten er slimmer mee over te te komen.
Op de vraag ‘Heb je wel eens een woord aangepast in een wetenschappelijk essay om intelligenter voor de dag te komen met complexe taal?’ antwoordde 86,4 procent met ‘ja’.
Hoe kom je over met moeilijke woorden?
Maar maak je als schrijver ook echt indruk met abstracte woorden als ‘connotatie’, ‘narratieve’ of ‘separaat’? Om dat uit te zoeken liet Oppenheimer een grote groep proefpersonen verschillende teksten lezen: een motivatiebrief, een informatieve tekst en een wetenschappelijke studie.
Van elke tekst maakte hij drie versies: eentje met zo min mogelijk moeilijke woorden, eentje met hier en daar een lastig woord, en een versie waarin alle eenvoudige woorden waren vervangen door ingewikkelde synoniemen.
Honderden proefpersonen kregen vervolgens één van de drie teksten onder ogen. Ze moesten aangeven hoe intelligent de auteur volgens hen was.
Wat bleek? De lezers waren helemaal niet onder de indruk van moeilijke woorden. Ze beoordeelden teksten met eenvoudige taal als het meest begrijpelijk. En: ze schatten de intelligentie van de auteur van zo’n eenvoudige tekst het hoogste in.
Moeilijke woorden maken geen indruk
De schrijvers van teksten met moeilijke woorden werden eerder gezien als ‘minder intelligent’, omdat ze niet in eenvoudige taal konden uitleggen wat ze bedoelden.
Volgens Oppenheimer is de trend om moeilijke woorden te gebruiken in academische en zakelijke teksten dan ook gevaarlijk. “Mensen realiseren zich niet dat ze zichzelf in de voet schieten met het gebruik van ingewikkelde woorden”, schrijft hij. “Een ding is zeker: schrijf zo eenvoudig mogelijk, dan is de kans veel groter dat je intelligent overkomt.”
Moeilijke woorden van Oppenheimer
Kortom: zoek een eenvoudig synoniem voor de moeilijke woorden in je tekst. Dit zijn 11 voorbeelden van abstracte begrippen die in de studie van Daniel Oppenheimer werden gebruikt:
Dissertatie – proefschrift
Consolideren – verstevigen
A priori – ten eerste
Mutaties – wijzigingen
Additioneel – toegevoegd
Contributie – bijdrage
Narratieve – verhalende
Communiceren – praten
Connotatie – ondertoon
Antecedent – voorafgaand
Representeren – staan voor
In mijn e-book Beter schrijven door schrappen leer je korter en krachtiger schrijven aan de hand van 99 woorden die je vaker kunt schrappen
.
* De abstracte formulering voor ‘de gevolgen van het gebruik van moeilijke woorden’ in de eerste regels van dit artikel heb ik niet zelf bedacht. De studie van Oppenheimer heet Consequences of erudite vernacular utilized irrespective of necessity – problems with using long words needlessly
Lees al mijn schrijftips, of in ieder geval:
– Dit gebeurt er met je tekst als je te veel kantoortaal gebruikt
– Synoniemen zoeken: 11 tips voor een gevarieerde tekst
– Waarom begrijpelijk schrijven moeilijker is dan je denkt
Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.
Boek schrijven?
Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.
Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?
Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!
Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussenLuister de Schrijfvis-podcast
Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.
Luister de podcast
