Skip to main content

Waarom ’t kofschip is veranderd in sexy fokschaap

By 23 september 2022januari 8th, 2023Taal en spelling
foto-sexy-fokschaap

’t Kofschip klopt niet meer. Het bekendste ezelsbruggetje uit de Nederlandse taal is veranderd in ’t sexy fokschaap, of ex-kofschip. In dit artikel leg ik uit hoe dat zit.     

Lange tijd leerde je op school dat je de medeklinkers uit het woord ’t kofschip kon gebruiken om te bepalen of een zwak werkwoord in de verleden tijd met een ‘d’ of een ’t’ schreef. 

(Lees hoe ’t kofschip precies werkt)

’t Sexy fokschaap of ex-kofschip

Maar in de afgelopen decennia zijn we steeds meer leenwoorden uit het Engels gaan gebruiken. En daardoor werkt het ezelsbruggetje niet meer. Het kofschip komt een medeklinker tekort door werkwoorden zoals relaxen en faxen.  

In de verleden tijd krijgen deze werkwoorden een ’t’. Je schrijft:

Ik relaxte
of:
Jij hebt gerelaxt. 

En de verleden tijd van faxen is:

Ik faxte. 
Jij hebt gefaxt. 

Maar als je ‘t kofschip gebruikt, zou je deze werkwoorden in de verleden tijd waarschijnlijk verkeerd spellen. 

Het voordeel van ’t sexy fokschaap

De stam van relaxen en faxen eindigt namelijk op een ‘x’. Die letter zit niet in ‘t kofschip. Volgens het ezelsbruggetje zouden deze werkwoorden in de verleden tijd dan een ‘d’ krijgen. Maar dat klopt niet. ‘Jij hebt gefaxd’, is simpelweg fout.  

Kortom: het bekendste ezelsbruggetje uit de Nederlandse taal is aan vernieuwing toe. ’t Kofschip werkt wél weer als je het verandert in ex-kofschip, of nog makkelijker te onthouden: ’t sexy fokschaap. Je voegt dan een x toe aan de medeklinkers. 

Daardoor klopt het taalfoefje weer. De stam van faxen en relaxen eindigt op x. Die letter zit in ’t sexy fokschaap (of ’t ex-kofschip). En daardoor krijgen deze woorden een ’t’ in de verleden tijd. Je schrijf dus: ‘ik heb gefaxt’.  

De bedenker van het kofschip zou zich misschien in zijn graf omdraaien als hij van ’t sexy fokschaap hoorde. Maar tegen hem zou ik willen zeggen: relax!

Lees ook:
– Zo maak je passieve zinnen actief
’t Kofschip: met dit ezelbruggetje maak je geen dt fouten meer
Dit is naamwoordstijl – het maakt je tekst afstandelijk
Zo vind je de persoonsvorm in een zin (en wat je daaraan hebt)

Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.

Boek schrijven?

Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.

Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?

Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!

Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussen

Luister de Schrijfvis-podcast

Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.

Luister de podcast

Dennis Rijnvis

Dennis Rijnvis, journalist voor onder meer De Volkskrant, Quest, Nu.nl en Psychologie Magazine. Maar ook schrijver van de thriller Savelsbos, uitgegeven door Cargo/De Bezige Bij. Op dit blog deel ik mijn inzichten en ervaringen op het gebied van schrijven.

3 Comments

  • Bastiaan schreef:

    Niet helemaal waar wat je zegt. Het kofschip werkte prima als je hem gebruikte zoals ie bedoeld was. Het gaat namelijk om de eindklank. En aangezien de x als eindklank een s heeft (ks), hoorde de x er altijd al tussen. Logisch ook, want een woord als mixen bestaat al echt een tijdje.

    Maar goed, omdat dat niet voor iedereen duidelijk was, is het handig om toch de x apart te benoemen. Vandaar dat al vaak werd gesproken van ex-kofschip. Maar ik vind sexy fokschaap sowieso leuker.

    Groet,
    Bastiaan
    blogkracht.nl

  • Storm schreef:

    hallo Dennis,
    Lees ik daar nu ‘de taalfoefje’?

Leave a Reply