‘De meeste mensen kijken als ze ‘s avonds naar buiten gaan misschien om zich heen en denken: waar kan mijn hond zijn behoefte doen? Ik kijk altijd naar boven, naar de sterren. Zijn ze er allemaal nog? Klopt het allemaal?’
Govert Schilling is de bekendste wetenschapsjournalist in Nederland op het gebied van sterrenkunde. Zijn artikelen verschijnen regelmatig in gerenommeerde kranten en tijdschriften zoals De Volkskrant en Science. Maar hij schreef ook tientallen boeken over ruimtevaart en astronomie voor volwassenen én kinderen.
Podcast met Govert Schilling
In de nieuwe Schrijfvis-podcast geeft Govert Schilling schrijftips, maar hij vertelt ook hoe hij zichzelf de kneepjes van zijn vak leerde. Hij volgde nooit een universitaire studie in de sterrenkunde of een opleiding tot schrijver. Hoe bereikte hij dan toch de top in zijn beroep? (Luister de Schrijfvis-podcast via Spotify of Apple en abonneer je om geen aflevering te missen) Onder de player lees je alvast een kort voorproefje van de podcast.
Hoe ben je van leek uitgegroeid tot dé expert voor een breed publiek op het gebied van sterrenkunde? Dat lijkt me een lastige route.
Govert Schilling: Grappig, ik heb daar nooit zo over nagedacht. Maar nu je het vraagt, denk ik dat het met zelfverzekerdheid te maken heeft. Natuurlijk is het in het begin lastig om te schrijven over iets waar je niet alles vanaf weet. Maar het is een kwestie van durven. Zo besloot ik op een bepaald moment om elk jaar naar een groot congres over sterrenkunde te gaan in de Verenigde Staten. Daar ontmoet je de crème de la crème van de sterrenkunde. Maar ook de bekendste journalisten uit het vakgebied loop je er tegen het lijf, bijvoorbeeld degene die in de New York Times over astronomie schrijft. Met die grote namen kun je daar gewoon een borrel drinken. En dan merk je: het zijn doodgewone mensen die worstelen met dezelfde dingen als ik. Die ervaringen hebben mij erg geholpen. Ik bleef niet in mijn eentje in mijn zolderkamertje zitten terwijl de wereld sterrenkunde bedreef. Ik ging erop uit en – hoe raar het ook klinkt – ik dacht al snel: ik hoor hier gewoon bij, ik kan dit ook.
Wat is de belangrijkste methode die je hebt gebruikt om jezelf te leren schrijven?
Govert Schilling: Goed leren schrijven leer je door goed te lezen. Stel je leest een artikel in de krant. Je aandacht wordt getrokken door een goede kop, maar halverwege dwalen je gedachten af. Zo lezen de meeste mensen de krant. Maar het wordt pas interessant als je je afvraagt: waarom is de auteur er niet in geslaagd om mijn aandacht vast te houden? Bijna altijd is dat aanwijsbaar. Het komt door een gekke passage, een onduidelijke zinsconstructie, of bijvoorbeeld het gebruik van jargon.
Andersom werkt het natuurlijk ook zo. Als je een artikel leest waarbij je niet kan wachten om door te lezen, is dat fijn. Maar doe ook eens een stap terug en vraag je af: hoe krijgt de schrijver dat voor elkaar? Als je leert om te herkennen waar dat in zit, dan ga je zelf automatisch ook beter schrijven. Ik doe dat tot op de dag van vandaag als ik een artikel lees.
Wat fascineert je zo aan sterrenkunde en het heelal? Als jij naar de sterren kijkt, zie je dan andere dingen dan anderen?
Govert Schilling: Nee, dat denk ik niet. Al ben ik me misschien wel meer bewust van de uitgestrektheid van kosmos en van onze gekke kleine plek daarin. Op een contemplatief moment kan ik het leven daarmee relativeren. Over dit onderwerp geef ik trouwens ook lezingen. Ik heb er zelf ooit een theaterprogramma over gemaakt samen met zangeres Leoni Jansen. Daarin vertel ik allerlei relativerende feitjes. Als je de geschiedenis van het heelal vergelijkt met een veertiendelige encyclopedie waarin elk boek 1000 pagina’s telt, dan begint de geschiedenis van homo sapiens bijvoorbeeld op de laatste pagina van deel veertien. Veel mensen vinden dat een prettig idee. Je kan soms knettergek worden van alles wat van je gevraagd wordt in het leven; van de druk die op je afkomt, van de verantwoordelijkheden die op je schouders liggen. En dan is het heel fijn om je even te realiseren dat je er totaal niet toe doet, dat die cosmos toch wel zijn gang gaat, ook zonder jou.
*foto bovenaan artikel: Door Agaath – Eigen werk, CC BY-SA 4.0
Luister meer afleveringen van de Schrijfvis-podcast voor tips en trucs van professionele schrijvers. Abonneer je via Spotify of Apple om geen nieuwe aflevering te missen
Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.
Boek schrijven?
Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.
Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?
Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!
Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussenLuister de Schrijfvis-podcast
Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.
Luister de podcast
