Skip to main content

Thrillerauteur Bart-Jan Kazemier: zo bouw je spanning op in e-mails

By 25 mei 2016maart 8th, 2020E-mails schrijven
Bart-Jan Kazemier

“Als je een e-mail schrijft, heb je tot op zekere hoogte hetzelfde doel als bij een thriller”, zegt Bart-Jan Kazemier. “Je wilt de aandacht van je lezer grijpen en vasthouden.”

Kazemier is de schrijver van Drone. De thriller over een politiek kat- en muisspel rond onbemande militaire vliegtuigen kreeg vijf sterren in de Volkskrant en is genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor de beste Nederlandse thriller van 2016. Kortom: misschien is Kazemier wel de beste thrillerauteur van dit moment.

Zijn schrijfstijl in het boek is helder, onheilspellend en meeslepend. Maar hoe is dat als hij een doodgewone e-mail schrijft?

Op verzoek van Schrijfvis geeft de voor de Gouden Strop genomineerde thrillerauteur schrijftips voor in het dagelijks leven. En wees gerust, hij moedigt je niet aan om moordscenes in je mails te verwerken. ‘Een e-mail of een pitch spannender maken, kan met simpele zinnetjes en een vleugje mysterie.’

Mailen

Eliot,
Ik heb bewijs van O. Moet je spreken. 181930AJUL 15 Felaket, Haarlem.
Als er iets misgaat: laatste plek waar we elkaar zagen.

Het verhaal van Drone komt op gang als één van de hoofdpersonages deze e-mail ontvangt. Zijn je eigen mails net zo mysterieus als de e-mail waarmee je boek begint?

Bart-Jan Kazemier: Ik ben leraar Nederlands op een internationale school, dus ik heb niet zo’n spannend leven als mijn hoofdpersonage. Maar ik denk wel goed na over spanningsopbouw in berichten die ik stuur aan collega’s of vrienden. Als ik iets van iemand gedaan wil krijgen, val ik niet zomaar met de deur in huis. Je moet iemand verleiden, even in spanning laten.

Kun je een concreet voorbeeld geven van een mail waarin je spanning gebruikt om je zin te krijgen?

Bart-Jan Kademier: Stel, ik zou een bevriende fotograaf willen overtuigen om gratis foto’s te komen maken op een feestje waar wat schrijvers komen. Dan zou ik in de e-mail beginnen met een beeld schetsen van dat feestje.  Ik zou de locatie beschrijven, de gasten, en misschien ook wel hoe het bier rijkelijk zal vloeien. Daar kun je ook het subject al voor gebruiken. Als je daar bijvoorbeeld van maakt ‘bier drinken met Arnon Grunberg’ heb je meteen de interesse van de fotograaf, al weet hij nog niet wat je van hem wilt.

Hij zal zich een voorstelling maken van hoe het feestje zal zijn en zich er misschien ook op verheugen. Daarna kom je terzake en vraag je hem om de foto’s te maken. Vervolgens sluit je af door te zeggen dat je ernaar uitkijkt om hem te zien.

Gebruik je  specifieke spanningselementen, net als in je thrillers?

Bart-Jan Kazemier: In mijn boeken gebruik ik soms een techniek die foreshadowing wordt genoemd. Hij liep door de draaideur naar buiten en wist meteen dat hij de foute keuze had gemaakt. Je kondigt met deze zin aan dat er iets spannends gaat gebeuren. Daarmee houd je de aandacht van de lezer vast.

In een e-mail kun je iets vergelijkbaars doen. Als ik in een bericht aan mijn collega’s schrijf, zou ik bijvoorbeeld kunnen beginnen met de volgende zin. Hieronder lees je alles wat we moeten regelen voor het kamp én de laatste details over die ene activiteit waar we als leraren allemaal naar uitkijken. Mijn collega’s zullen eerder doorlezen, ondanks dat er ook veel saaie huishoudelijke mededelingen in de mail staan. Want was dat ook alweer voor leuke activiteit?

Een pitch schrijven

Werkt dit soort spanningsopbouw ook bij andere schrijfklussen in het dagelijks leven?

Bart-Jan Kazemier: Ik denk het wel.  Laatst moest ik op een evenement een korte pitch houden om mijn boek te promoten. Je kunt dan een voorspelbaar praatje houden en gewoon vertellen waar het verhaal over gaat. Maar ik besloot aan het begin te zeggen: Er is één ding wat u wilt, en er is iets dat u absoluut niet wilt.

Pas daarna schetste ik het plot van Drone. Vervolgens zei ik: in het boek leest u veel over drones waarvan u niet wilt dat het ooit zal gebeuren. Maar uiteindelijk  dat deze apparaten worden aangeschaft door de Nederlandse regering.

Dit zijn natuurlijk heel simpele technieken: een vraag of stelling opwerpen en daar pas later op terugkomen. Maar ik geloof echt dat het werkt, het is beter dan een droog verhaal dat totaal chronologisch verloopt.

Meer schrijfadvies

Droog is het plot van Drone zeker niet. Zelfs als je niets met drones en techniek hebt, raak je in de ban van de apparaten. Eén van de meest intrigerende scenes is het moment waarop drie hoofdpersonages zien hoe een van de vliegmachines landt, zonder enige vorm van menselijke hulp.

 Met het blote oog was Pandora’s vorm nu goed te onderscheiden: de lange vleugels die samen een driehoek vormden, de afgeplatte neus, het zwarte glas vlak boven de voorzijde dat iets opbolde, waardoor er bijna een gezicht ontstond.

Haar onderkant grijs als de lucht, de afwezigheid van een staart, het zigzagpatroon op haar buik, waaruit nu langzaam drie wielen kwamen, als de poten van een insect. Het donkere gezoem dat je maag deed tollen, of je nu handen op je oren legde of niet, het was overal, ontvermijdelijk.

Ze keek naar Erwin T en even keek hij terug maar met een uitdrukking die op geen enkele manier te duiden was.

Montfoort had slechts oog voor Pandora die nu beheerst de grond kuste en afremde, waarna ze een sierlijke draai maakte in de de richting van de hangar. Op tien meter ervandaan zette ze haar motoren uit en opende ze haar brandstoftoevoer, als een mond die vraagt om drinken.

Je boek gaat voor een groot deel over vrij specifieke vorm van technologie. Hoe houd je dat interessant voor een breed publiek?

Bart-Jan Kazemier: Ik probeer de drones tastbaar te maken in mijn verhaal. Ik beschrijf niet te veel technische details, maar vooral hoe ze eruit zien en hoe het voelt als je ze aanraakt en van dichtbij bekijkt. Ik probeer ze ook iets menselijks te geven, waardoor je ze gaat zien als meer dan zomaar apparaten. Lezers moeten het gevoel hebben dat ze zelf iets beleven. Op die manier kun je volgens mij alles interessant maken, zelfs technische zaken.

Wat adviseer je mensen die zelf een thriller willen schrijven: wat is de belangrijkste schrijftechniek die je in Drone hebt gebruikt?

Bart-Jan Kazemier: zelf vind ik het belangrijk om te spelen met de verwachtingen van lezers, er moet verrassing zijn. Als mensen een spannend boek lezen vormen ze zich continu een beeld van hoe bepaalde verhaallijnen zullen uitpakken.

Het is natuurlijk leuk als die verwachting deels klopt, daarmee beloon je de lezer. Zo is er een wet uit de toneelwereld (van Tsjechov) die zegt dat als je in de eerste akte een pistool introduceert, dat wapen in de derde akte moet afgaan.

Maar het mooiste is als het toch op een onverwachte manier gebeurt. Bijvoorbeeld dat het personage dat het pistool aanschaft uiteindelijk wordt doodgeschoten met zijn eigen wapen.

 

Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.

Boek schrijven?

Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.

Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?

Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!

Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussen

Luister de Schrijfvis-podcast

Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.

Luister de podcast

Dennis Rijnvis

Dennis Rijnvis, journalist voor onder meer De Volkskrant, Quest, Nu.nl en Psychologie Magazine. Maar ook schrijver van de thriller Savelsbos, uitgegeven door Cargo/De Bezige Bij. Op dit blog deel ik mijn inzichten en ervaringen op het gebied van schrijven.

Leave a Reply