Mensen beïnvloeden met een tekst is eenvoudiger dan je denkt. Zelf blijk ik ook nogal beïnvloedbaar.
Ik reageerde laatst tegen mijn gewoonte in razendsnel op een berichtje van Jolanda, de aanvoerder van mijn tennisteam. Ze wilde weten op welke competitiedagen ik verhinderd was. In de weken daarvoor had ik berichten van dezelfde strekking steeds genegeerd.
‘Hoi Dennis, kun je even doorgeven wanneer op welke data je niet kunt spelen? Dan kan ik een speelschema maken.’
‘Dennis, reminder: kun je je verhinderingen nog even doorgeven?’
Steeds zag ik het bericht voorbijkomen, maar dacht ik: dat komt later wel.
Totdat ze voor de volgende formulering koos.
Dennis, iedereen heeft zijn verhinderingen al doorgegeven, alleen van jou heb ik nog niks ontvangen. Kun je even doorgeven wanneer je niet kan?’
Bij het lezen van dat bericht voelde ik me een slome, ongeïnteresseerde spelbreker. Waarom reageerde ik niet, terwijl verder iedereen de moeite had genomen om zijn verhinderingen te sturen? Onmiddellijk typte ik:
Sorry dat ik zo laat reageerde, Jolanda. Ik kan alle data, geen verhinderingen dus.
Toen ik onlangs het boek Nudge van psycholoog Richard Thaler las (een interessant inkijkje in slimme beïnvloedingstechnieken) besefte ik dat Jolanda me een lesje effectief schrijven gaf. Ze werd niet boos, ze dreigde niet, maar ze gebruikte een zogenoemde ‘nudge’ om me sneller te laten antwoorden.
Effectief schrijven met ‘nudges’
Een nudge (letterlijk vertaald een duwtje) is een indirecte techniek om mensen aan te zetten tot actie door hun gedachtegang te beïnvloeden met specifieke informatie. Meestal is dat een zinnetje waarmee je een bepaald gevoel oproept, een onbewuste reactie uitlokt, of waarmee je lezers aanmoedigt om zelf een conclusie te trekken.
Iedereen heeft zijn verhinderingen al doorgegeven.
Met deze zin maakte beschuldigde Jolanda me nergens van. Ze gaf me alleen een zetje in de goede richting. Ik trok zelf een conclusie uit de informatie: iedereen heeft al gereageerd, dus ik ben een slome duikelaar, ik moet nu als de wiedeweerga reageren.
Een nudge is vaak effectiever dan een gebod, vraag of instructie, omdat lezers meer het gevoel hebben dat ze op eigen initiatief actie ondernemen. Maar stiekem geef je ze toch echt een duwtje in de juiste richting.
In het het dagelijks leven worden nudges vaak gebruikt om gewenst gedrag uit te lokken. De Efteling was zijn tijd ver vooruit met Hollebolle Gijs, een pratende afvalbak die ‘papier hier’ roept, en daardoor mensen op een ludieke manier verleidt om afval niet te laten slingeren.
Een recentere nudge is de vlieg die vaak in urinoirs wordt afgebeeld om mannen subtiel te verleiden op de afbeelding te urineren. Het gevolg: er wordt minder buiten de pot geplast.
In deze blog ga ik in op 4 nudges die je in je tekst kunt stoppen om meer invloed te krijgen op je lezer.
1 – Effectief schrijven? Spreek lezers aan op hun verantwoordelijkheidsgevoel
Als mensen een doktersafspraak vergeten, kost dat de samenleving veel geld. Hoe zorg je ervoor dat mensen van hun afspraak een prioriteit maken, en daadwerkelijk komen opdagen? De National Health Service (het Britse ziekenfonds) slaagde er de afgelopen jaren in om het aantal gemiste afspraken bij huisartsen met bijna 10 procent terug te dringen door één zinnetje toe te voegen aan de afspraakbevestiging.
Als u deze afspraak mist, kost dat de NHS 160 pond
Wat kun je zelf met deze nudge?
Spreek mensen in je tekst aan op hun verantwoordelijkheidsgevoel als ze een afspraak met je maken (bijvoorbeeld in een e-mail, of in de tekst bij een webformulier voor een bestelling). Wees open over wat het voor jou zou betekenen als ze zouden annuleren, dan is de kans groter dat ze de afspraak respecteren.
2 – Effectief schrijven? Streel het ego van je lezer
Hoe zorg je ervoor dat mensen gebruik maken van een aantrekkelijk aanbod? In New Orleans kunnen inwoners met een laag inkomen gratis een dokter bezoeken. Weinig mensen schreven zich echter in voor het gratis spreekuur. Totdat de welzijnsorganisatie die de doktersconsulten aanbood de tekst van de uitnodigingen (per sms) onder de loep nam.
Die boodschap was altijd erg simpel: ‘Hallo, dit is Chris van de dokterspraktijk. Sms ja als je een gratis afspraak wil maken.’
Het aantal aanmeldingen verdubbelde door een zinnetje waarmee de lezers het gevoel kregen dat ze speciaal waren.
‘Hallo, dit is Chris van de dokterspraktijk. Jij bent geselecteerd voor een gratis afspraak. Sms ja als je er gebruik van wilt maken.
Wat kun je zelf met deze nudge
Geef je lezers of klanten het gevoel dat ze zijn uitverkoren. Streel hun ego. Begin een mail waarin je een aanbieding doet bijvoorbeeld met: je hoort bij een select gezelschap die deze aanbieding ontvangt. Waarschijnlijk zullen er dan meer mensen op ingaan.
3 – Effectief schrijven? Maak het persoonlijk
Mensen zijn eerder geneigd actie te ondernemen als ze zichzelf inleven in een onderwerp. De website waarmee in Groot-Brittannië donors worden geworven voor orgaantransplantaties slaagde erin om in een jaar bijna 10.000 extra donoren te werven door een slim, persoonlijk tekstje toe te voegen aan de oproep op de website.
Als jij een orgaantransplantatie nodig zou hebben om gezond te worden, zou je er dan één willen ondergaan? Zo ja, help dan ook anderen.
Wat kun je zelf met deze nudge
Als je wilt dat je lezers je steunen (of het nu financieel is, of met daden), zorg dan dat ze door de formulering van je tekst als vanzelf gaan inleven in het onderwerp. Werf je geld voor straatkinderen, schrijf dan bijvoorbeeld: stel je voor dat jouw kind elke dag zou moeten bedelen op straat… Zoek je steun voor een verbod op vuurwerk, experimenteer dan met een zin als: Wist u dat het geknal van vuurwerk bij een hond 10 keer zo hard binnenkomt als bij een mens…
4 – Effectief schrijven? Speel in op het groepsgevoel
Je zag het al aan de manier waarop ik reageerde op de captain van mijn tennisteam; mensen zijn groepsdieren. Als we weten hoe anderen zich gedragen, passen we ons vaak als vanzelf aan. Van dat principe kun je als schrijver handig gebruik maken bij het opstellen van brieven. In de Amerikaanse stad Louisville werden veel parkeerbonnen te laat of niet betaald. De gemeente slaagde erin om het aantal betalingen met 10 procent te verhogen door één zin toe te voegen aan de bekeuring:
‘De meerderheid van de automobilisten die deze bekeuring ontvangt, betaalt binnen 13 dagen.’
De Nederlandse belastingdienst experimenteert sinds kort ook met deze vorm van nudging:
Al 3,6 miljoen mensen deden hun aangifte inkomstenbelasting. Volg jij vandaag nog? Ga dan naar http://t.co/VErLG5BYeN.
— Belastingdienst (@Belastingdienst) 23 maart 2015
Wat kun je zelf met deze nudge?
Noem in je teksten cijfers waarmee je het groepsgevoel van mensen op een subtiele manier activeert. Plaats bijvoorbeeld bij het inschrijfformulier van je nieuwsbrief een tekst waarin je vertelt dat al 6.000 mensen zich hebben ingeschreven. Grote kans dat de lezer bij die groep wil horen, want er moet toch een reden zijn dat zo veel mensen deze nieuwsbrief willen ontvangen…
En nu we het er toch over hebben…
Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.
Boek schrijven?
Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.
Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?
Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!
Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussenLuister de Schrijfvis-podcast
Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.
Luister de podcast
Lees ook:
- 7 overtuigingstechnieken voor in e-mails
- Met deze licht manipulatieve schrijftechniek worden je teksten extra herkenbaar
- Deze 11 woorden kun je altijd schrappen
- Beeldend schrijven? Vermijd deze werkwoorden
- De beste 21 boeken over schrijven
- Dit gebeurt er in je brein als je steeds je telefoon checkt tijdens het werken
