Als ik vastloop bij het schrijven van een achtergrondartikel, gebeurt dat meestal in de derde of vierde alinea. Zo verslikte ik me een tijd geleden in een stuk voor KIJK. Het artikel ging over de vraag waarom chimpansees zo vaak gewelddadig gedrag vertonen naar elkaar.
In de eerste alinea’s schetste ik twee moorden waarbij chimpansees werden vermoord door soortgenoten. Wat mij betreft een pakkende opening. Maar daarna ging het mis. In de derde alinea begon ik meteen te vertellen over het wetenschappelijk onderzoek naar het geweld onder chimpansees (zie eerste versie). De lezer blijft op dat moment met vragen zitten: waar gaat dit artikel precies heen? Waarom moet ik doorlezen? Wat ga ik nog te weten komen?
De eindredacteur mailde me dan ook met commentaar. ‘Volgens mij moet je iets veranderen aan het begin, dat loopt nog niet lekker. Ik mis de alinea die me introduceert in het verhaal.’
Achtergrondartikel zonder notendop
Hij had gelijk. Het is goed om een achtergrondartikel te beginnen met een anekdote waarmee je de lezer nieuwsgierig maakt en emotie oproept. Maar daarna moet je ter zake komen met de zogenoemde nut graph (of notendop-alinea). Het is de belangrijkste alinea van je verhaal, een soort wegwijzer waarin je in het kort uitlegt waar het artikel over gaat en wat de lezer erin te weten zal komen.
Als dit stuk tekst ontbreekt, heb je grote kans dat je publiek afhaakt. Hieronder leg ik je uit hoe je zo’n ‘notendop-alinea’ schrijft en aan welke vijf kenmerken de paragraaf nog meer moet voldoen
– zoals je begrijpt, heb je zojuist de nut graph van dit achtergrondartikel gelezen –